ਅਸੀਂ ਮੌਤ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰਨ ਤੋਂ ਕਿਓਂ ਝਿਜਕਦੇ ਹਾਂ?

ਹਰ ਜਿਉਂਦੇ, ਸਾਹ ਲੈਂਦੇ ਸਰੀਰ ਦਾ ਇੱਕੋ ਅੰਤ ਹੈ – ਉਹ ਹੈ ਮੌਤ। ਮੌਤ ਹੀ ਅਟੱਲ ਸੱਚ ਹੈ। ਮਨੁੱਖ ਚਾਹੇ ਕਿੰਨੀ ਵੀ ਵਿਗਿਆਨਿਕ ਤਰੱਕੀ ਕਰ ਲਵੇ, ਪਰ ਮੌਤ ਨੂੰ ਸਦੀਵੀ ਚਕਮਾ ਦੇਣਾ ਸਿਰਫ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਅਸੰਭਵ ਹੈ।

ਅਸੀਂ ਸੋਚਦੇ ਮਨੁੱਖ, ਸਾਰਾ ਦਿਨ ਤੇ ਕਈ ਵਾਰ ਸਾਰੀ ਉਮਰ, ਇਹਨਾਂ ਗੱਲਾਂ ਨੂੰ ਸੋਚਣ ਤੇ ਕਿਆਸਰਾਈਆਂ ਲਗਾਉਣ ਵਿੱਚ ਲੰਘਾ ਦਿੰਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਜਿਉਂਦੇ ਜੀਅ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਸਾਡੀ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਤੇ ਪਰਿਵਾਰਕ ਜਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਕੀ ਹੋਣਾ ਜਾਂ ਨਾ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ – ਪਰ ਮੌਤ, ਜੋ ਯਕੀਨਨ ਸਾਡੀ ਸਭ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦਾ ਅੰਤਲਾ ਮੀਲ-ਪੱਥਰ ਹੋਵੇਗਾ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰਨ ਤੋਂ ਅਸੀਂ ਅਕਸਰ ਕੰਨੀ ਕਤਰਾਉਂਦੇ ਹਾਂ ਜਾਂ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋਏ ਵੀ ਗੱਲ ਕਰਨ ਤੋਂ ਵਾਂਝੇ ਰਹਿ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ।
ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਘਰ ਤੇ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਵਸਦੇ ਲੋਕਾਂ ਵੱਲ ਝਾਤ ਮਾਰੋ ਤਾਂ ਲੱਖਾਂ ਧਾਰਮਿਕ ਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰਿਕ ਵਖਰੇਵੇਂ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਵੀ ਬਹੁਤਾਤ ਵਿੱਚ ਲੋਕ ਮੌਤ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਤੋਂ ਏਧਰਲੇ ਸਮੇਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਜਾਂ ਮੌਤ ਤੋਂ ਓਧਰ ਦੇ ਸਵਰਗ ਨਰਕ ਦੀਆਂ ਬਾਤਾਂ ਕਰਾਮਾਤਾਂ ਵਿੱਚ ਫਸ ਕੇ ਰਹਿ ਗਏ ਹਨ।

ਰਾਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ (ਦ ਸਕਿਪਿੰਗ ਸਿੱਖ) : ਆਸਥਾ, ਵਿਯੋਗ ਤੇ ਨਸਲਵਾਦ ਦੀ ਗਾਥਾ

ਅੱਜ ਧੁੱਪ ਨਿਕਲੀ ਹੈ, ਕੋਸਾ ਜਿਹਾ ਦਿਨ ਆ, ਨਾ ਬਹੁਤ ਠੰਡਾ ਤੇ ਨਾ ਗਰਮ। ਪੱਛਮੀ ਲੰਡਨ ਵਿੱਚ ਸਾਡੀ ਗਲੀ ਦੇ ਸਾਰੇ ਘਰ ਇਕੋ ਕਤਾਰ ਵਿਚ ਇਕ ਦੂਜੇ ਨਾਲ ਜੁੜ ਕੇ ਬਣੇ ਹੋਏ ਨੇ ਤੇ ਸੂਰਜ ਦੀਆਂ ਕਿਰਨਾਂ ਸਾਡੇ ਛੋਟੇ ਜਿਹੇ ਬਹਿਣ ਉੱਠਣ ਵਾਲੇ ਕਮਰੇ ਦੀਆਂ ਵੱਡੀਆਂ ਖਿੜਕੀਆਂ ਚੋਂ ਲਿਸ਼ਕਦੀਆਂ ਸਾਰੇ ਕਮਰੇ ਵਿਚ ਫੈਲ ਰਹੀਆਂ ਨੇ। ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਦੀ ਚਮਕਦੇ ਸੰਤਰੀ ਰੰਗ ਦੀ ਸੂਤੀ ਪੱਗ ਦਾ ਇੱਕ ਸਿਰਾ ਪੂਣੀ ਕਰਵਾਉਣ ਲਈ ਆਪਣੇ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਖਿੱਚ ਕੇ ਫੜਿਆ ਹੋਇਆ। ਉਹ ਮੈਨੂੰ ਦੱਸਦਾ ਕਿ ਪੱਗ ਬੰਨ੍ਹਣਾ ਉਸ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਬਾਪ, ਮੇਰੇ ਦਾਦੇ ਦੀ ਯਾਦ ਨੂੰ ਤਾਜ਼ਾ ਕਰਵਾਉਂਦਾ।

ਕਿਤੇ ਹੜ੍ਹ ਤੇ ਸੋਕੇ – ਬਲਦੀਆਂ ਅੱਗਾਂ।

ਕੁਝ ਵਰ੍ਹੇ ਪਹਿਲਾਂ ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਮਿੱਤਰਾਂ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਘੁੰਮ ਰਿਹਾ ਸੀ ਤਾਂ ਮੈਨੂੰ ਇਕ ਗੱਲ ਬੜੀ ਅਜੀਬ ਲੱਗੀ ਜਦੋਂ ਕਈ ਦਿਨਾਂ ਦੀ ਇਸ ਫੇਰੀ ਦੌਰਾਨ ਕਿਸੇ ਵੀ ਮਿੱਤਰ ਨੇ ਕਾਰ ਡਰਾਇਵਰ ਦੀ ਥਕਾਵਟ ਤੇ ਸੁੱਖ ਸਹੂਲਤ ਵੱਲ ਕੋਈ ਬਹੁਤਾ ਧਿਆਨ ਨਾ ਦਿੱਤਾ। ਅਸੀਂ ਸਭ ਸਮੇਂ ਸਮੇਂ ਤੇ ਸਫਰ ਦੌਰਾਨ ਆਪਣੀਆਂ ਸੀਟਾਂ ਤੇ ਬੈਠੇ ਅੱਖContinue reading “ਕਿਤੇ ਹੜ੍ਹ ਤੇ ਸੋਕੇ – ਬਲਦੀਆਂ ਅੱਗਾਂ।”

ਵਲੈਤੀ ਪੰਜਾਬੀ ਸਾਹਿਤ ਦਾ ਭਵਿੱਖ – ਰੂਪ ਢਿਲੋਂ ਦੀ ਉਦਾਹਰਨ

ਇੰਗਲੈਂਡ ਵਸਦੇ ਲੱਖਾਂ ਪੰਜਾਬੀ ਲੋਕ ਘਰਾਂ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬੀ ਬੋਲੀ ਬੋਲਦੇ ਨੇ, ਪਰ ਜਦੋਂ ਇੰਗਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਸ਼ਾ ਨਾਲ ਸਾਹਿਤਕ ਪੱਧਰ ਤੇ ਜੁੜੇ ਬਾਸ਼ਿੰਦਿਆਂ ਦੀ ਗੱਲ ਚੱਲਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਅੰਕੜੇ ਤਿੰਨ ਕੁ ਅੰਕਾਂ ਤੱਕ ਸੁੰਗੜ ਕੇ ਰਹਿ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਸਾਨੂੰ ਇਸ ਵਿਸ਼ੇ ਬਾਰੇ ਇਕੱਲੀ ਚਿੰਤਾ ਨਹੀਂ ਚਿੰਤਨ ਜ਼ਰੂਰ ਕਰਨਾ ਪੈਣਾ ਕਿ ਪੱਛਮੀ ਮੁਲਕਾਂ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬੀ ਨੂੰContinue reading “ਵਲੈਤੀ ਪੰਜਾਬੀ ਸਾਹਿਤ ਦਾ ਭਵਿੱਖ – ਰੂਪ ਢਿਲੋਂ ਦੀ ਉਦਾਹਰਨ”

ਸੰਤੋਖ

ਮੈਂ ਤੁਹਾਡੇ ਨਾਲ ਸੰਤੋਖ ਤੇ ਸਬਰ ਬਾਰੇ ਇਕ ਗੱਲ ਸਾਂਝੀ ਕਰਨ ਲੱਗਾਂ। ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਵੱਡੀ ਕੰਪਨੀ ਦਾ ਡਾਇਰੈਕਟਰ, ਆਪਣੀ ਕੰਮਕਾਰ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿਚ ਏਨਾ ਰੁਝ ਜਾਂਦਾ ਕੇ ਨਾ ਕੋਈ ਛੁੱਟੀ, ਨਾ ਕੋਈ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਲਈ ਸਮਾਂ। ਪੰਦਰਾਂ ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਆਪਣੇ ਪਿੰਡ,ਜਿਥੇ ਉਹ ਜੰਮਿਆ ਪਲਿਆ ਸੀ, ਦੋ ਕੁ ਹਫਤੇ ਕੱਟਣ ਜਾਂਦਾ। ਇਕ ਦਿਨ ਉਹContinue reading “ਸੰਤੋਖ”